İş sağlığı ve güvenliği disiplinler arası bir konu olmakla beraber toplumdaki tüm sosyal bölümlerin katkısı ile geliştirilmesi gereken bir alandır.

6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği kanununda Sendikalara  İSG’de işyeri temsilcisinin belirlenmesi süreciyle resmen görev verilmiştir.

Sendikaların eğitim faaliyetlerini  mükemmel bir şekilde yerine getirdikleri söylemek çok zordur. Sendikalar eğitim konularında İş Sağlığı ve Güvenliğine daha fazla yer vermeli ve tabana yaymalıdır.

Sendikacılık, iş yapmama, elini masaya vurup masadan kalkma, işverene kafa tutma dönemi değildir. Çalışanın hakkını sonuna kadar aramakla mükelleftir. Ancak Sendika ve sendika yönetimi  çalışandan aidat toplamak, görüş beyan etmek için yada sadece sendika temsilcisi/lerini kendilerine destek olanları korumakla değil. Tüm Sendika üyesi çalışanları hem korumak ve kollamak hem de eğitimlerini vermekle Ve verilen eğitimin uygulamada ki yerini gözlemlemekle de mükelleftir.

6356 sayılı Sendikalar yasası Eğitim madde 28’de belirtildiği gibi “eğitim tesisi kurulması amacıyla ayni ve nakdi yardımda bulunabilir”. Kanunları incelediğimizde eğitim için nakdi, eğitim içeriği, eğitim zamanı, eğitim şekli, nerede verildiği  vs belirtilmese de bu yasal boşlukları işverenden yada çalışandan beklemek yerine Sendikalar kendileri için değerlendirebilirler.

Sendika üyelerine İş Sağlığı ve Güvenliği eğitiminin yeterli düzeyde verilip verilmediği, konusunda sendikalara sorumluluk ve takip görevi verilmesi iş kazaları, iş ve meslek hastalıkları minumum seviyeye inecektir.

Ayda çalışandan alınan 50 TL toplanan ortalama 500 üyesi olan bir sendikanın yılda 300 bin liralık bütçesi ise rahatlıkla bu eğitimler verilebilecek, bunun sonucunda hem sendika hem de çalışan kazanacaktır.

İş kazalarında Avrupa’da birinci , Dünyada ise üçüncü sıradayız. 6331 sayılı kanunda sendikalara sadece iş yeri temsilcisi atanmasında başvurulmaktadır. İşyeri temsilcisi de bu konularla ilgili az bilgili yada bilgili değilse ve temsil yetkisini iyi de kullanamıyorsa on’larca yada yüzlerce çalışanı mağdur edebilmektedir.

Türkiye’de yapılan bir araştırmada* Sendikayı, İş Sağlığı ve Güvenliği konusunda duyarlı buluyor musunuz? Sorusuna “%55  oldukça çok duyarsız buluyorum”, sendika yetkililerine İş sağlığı ve Güvenliği ile ilgili gördüğünüz eksiklikleri, önlem alınması için hiç dile getirdiniz mi? Sorusuna ise “ %35’i Hayır sendikaların duyarsızlığından dolayı hiç gerek duymadım” cevabı verilmiştir.

Sendikaya İş Sağlığı ve Güvenliği konusunda daha fazla sorumluluk ve yetki verilmeli midir? Sorusuna “% 55 Evet Sendika sorumluluk almalı, takipçisi olmalı ve devlet tarafından sendika sık sık denetlenmedir” yanıtı çıkmıştır.

Gelişmekte olan toplumlarda gelişme genelde tepeden olmaktadır. Sendika yönetimlerinde, iş yeri temsilcisinden başlayarak bir değişim gerçekleştirilmedikçe maalesef sendikalar sadece rahatlık içinde yöneticilik yada temsilcilik yapanların yerleri olacaktır. Bu nedenle Avrupa’daki sendikalar iş ahlakını içselleştirmiş ve yaşam biçimi haline getirmiştir.

Türkiye’de sendikalar  sadece aidat  toplama, TİS’e katılma, eksikleri görme, iş yavaşlatma vb gibi rollerinin dışında sendikalar, işçinin haklarını korumak ve ruhi, bedeni güvenliğini sağlamak, özlük hakları ve çalışma şartlarını iyileştirmek  İş sağlığı ve güvenliği haklarını korumak, üyelerine eğitimler vermek yada verdirmek ve alınan eğitimlerin işyerinde çalışan tarafından uygulanıp uygulanmadığı denetlemekle de görevli olduğu unutulmamalıdır.

Sevgiyle paylaştım.

*Türk-İş Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Kongre Bildirisi 2014