Merhum Turgut Özal’ın, İzmir Büyükşehir eskir Belediye Başkanı Burhan Özfatura’ya, söylediği bir söz aklıma geldi.
‘ Burhan bey, sen başkansın, bakkal değil’
Döneminde serbest piyasa ekonomisini savunan Özal, Tansaş mağazalarını çoğaltan Özfatura’ya bu işten vazgeçmesini tavsiye ediyordu. Belediye imkanları kullanılarak tüketiciye şirin gelen ama toptancıyı ve bakkalı mağdur eden Tansaş, ne oldu? Büyük balığa yem oldu. Bir şirkete satıldı. İzmir’ de, AVM’lerin öncüsü oldu.
Peki bugün durum ne?
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı ‘Halkın Bakkalı’ adıyla 10’a yakın şubeye ulaştı. Yani eski Tansaş.
Yalnız belediye mi? Hayır.
Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri de, marketlerinin sayısını artırmaya başladı. 20 şube civarında bildiğim kadarıyla.
Zincir marketlere kıyasla fiyatlarda pek fark yok. Fahiş fiyat denetimi yapılıyor mu? Bilmiyorum.
İzmir’de yine büyükşehir belediyesi bir süt işleme fabrikasının temelini attı. Bayındır’da törende, ‘ Bu ülkenin fabrikalarını yabancılara satan anlayış yerine, bizim anlayışımız yeni tesisler, yeni fabrikalar kurmak’ diyordu Başkan Soyer. Yani yeni fabrikatör başkan.
Her zaman söyledim. Örneğin, İzmir Gazeteciler Cemiyeti de, meslektaşlarına rakip olarak gazete işletemez.
Öte yandan devlet, çoğu KİT’i (Kamu İktisadi Teşekkül) özelleştirmesine rağmen, kayyumlar eliyle yönettiği şirket sayısında artış var. Yani özelleştirmek bahane kayyum şahane mi?
Liberal ekonomiyi savunanlar, özelleştirmenin hedefini, -devletin işletmecilikten çekilmesi olarak- açıklarken, ister elde kalan KİT’ler olsun, ister hala yönetilenler olsun, bu hedefin yakalanamadığını göstermektedir.
Başta iyi niyet ve amaçla yola çıkılarak özel sektörün yaptığı bir işe girişmek, ileride başka olumsuz sonuçlar doğurabiliyor. Özellikle kadrolaşmak için en uygun yerler olan bu işletmeler, bir gün hantal yapıya dönüşüveriyor.
Rusya ve Çin’in bile terk ettiği devletçi anlayışın, hala bizde var olması nasıl izah edilebilir?
Devlet, belediye, STK adı ne olursa olsun, her sorunda çözümü özel sektöre rakip olmakta aramak gerçekten çözüm mü? Yoksa niyet başka mı?
Herkes işini yapmalı.