Gediz ve Bakırçay’a “büyük” dokunuş

Yarımada’nın kalkınması için hazırlanan stratejik plan doğrultusunda geçtiğimiz  yıl 130’a yakın projeyle çalışmalara başlayan İzmir Büyükşehir Belediyesi, Aliağa, Bergama, Dikili, Foça, Kemalpaşa, Kınık ve Menemen ilçelerinin kalkınması için şimdi de “Gediz -Bakırçay Havzası Sürdürülebilir Kalkınma Stratejisi”ni hazırladı. 215 kalkınma fikrini içeren yol haritası ile yerel ürünler desteklenecek, hayvancılık ve ona bağlı sanayinin gelişmesi sağlanacak. Bölgede madenlere olan bağlılık azaltılacak,  yeni çekim merkezleri ve tematik parklar oluşturularak turizm güçlendirilecek.

Geçtiğimiz yıl “İzmir Yarımada Sürdürülebilir Kalkınma Stratejisi”ni hayata geçiren İzmir Büyükşehir Belediyesi, bu kez de Aliağa, Bergama, Dikili, Foça, Kemalpaşa, Kınık ve Menemen ilçelerini kapsayan “Gediz –Bakırçay Havzası Sürdürülebilir Kalkınma Stratejisi”ni kamuoyuna tanıttı.   Tarihi Havagazı Fabrikası’nda gerçekleşen tanıtım toplantısına İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu, Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu, İzmir milletvekilleri Murat Bakan,  Tacettin Bayır, CHP İzmir İl Başkanı Alattin Yüksel, Kınık Belediye Başkanı Sadık Doğruer, Karaburun Belediye Başkanı Ahmet Çakır, Foça Belediye Başkanı Gökhan Demirağ, Bergama Belediye Başkanı Mehmet Gönenç, Dikili Belediye Başkanı Mustafa Tosun, oda ve derneklerin temsilcileri ve bölge halkı katıldı.

Katılımcı yönetim anlayışı ile hazırlandı

Tanıtım toplantısının açılış konuşmasını yapan İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu, çalışmada emeği geçen herkese teşekkür ederek, yerelde kalkınma hedefi ile çalıştıklarını,   Yarımada Stratejik Planı doğrultusunda bir dizi projeyi hayata geçirdiklerini şimdi ise sıranın “Gediz ve Bakırçay”a geldiğini belirtti. Gediz -Bakırçay bölgesi için hazırlanan kalkınma stratejik planının bölge insanı ile birlikte çalışılarak, katılımcı bir yönetim anlayışıyla ortaya çıkarıldığını belirten Başkan Kocaoğlu, “Somut, ayağı yere basan ihtiyaçları karşılamak üzere yapılmış bir çalışmadır. Bu bölgede yaşayan, üreten, çalışan insanımızla birlikte üretilmiştir.  Yarımada’da olduğu gibi bu bölgelerde de hızlı bir şekilde projelerimizi hayata geçireceğiz” diye konuştu.

Tahtalı ve Küçük Menderes bu yıl bitecek

Tahtalı ve Küçük Menderes Havzası’nın kalkınması için  de stratejik plan hazırlıklarının sürdüğünü ve bu yıl içinde tamamlanacağını söyleyen Başkan Kocaoğlu, kırsalın kalkınması için organik tarım ile ürünlerinin pazarlanmasının çok önemli olduğunu vurguladı.

Üreticilerden birlik olmalarını isteyen Başkan Kocaoğlu, konuşmasını şöyle sürdürdü:

“Biz pazarlama zincirleriyle sürekli görüşüyoruz. Belirli potansiyeli olan  kooperatiflerimizin ürünlerini market zincirlerine  satmaya çalışıyoruz ve mesafe kat ediyoruz.  Ama belirli bir potansiyele ulaşmamız lazım. Bunun için 4 unsur çok önemli. İyi tarım; organik tarım. Küçük üreticinin desteklenmesi. Örgütlenme ve  pazarlama. Pazarlama konusunda da farklı modeller aramaya gerek yok.  Bunu da  dünyanın  en gelişmiş ülkelerinde olduğu gibi kooperatifler kanalı ile yapabiliriz. Kooperatifleşeceğiz;  birlik olacağız.  Bunu yaptığımız zaman pazarlama gücümüz olacak ve üretici kazanacak”.

Örgütlenme modeli

Yerelde kalkınmanın sağlanması, üretimin artması ve üreticinin kazanması için  örgütlenme seferberliğine kalkılması gerektiğini söyleyen Başkan Kocaoğlu, ilçelerde kurulu kooperatifler bünyesinde yeni bir  örgütlenme modeli oluşturulması gerektiğini söyledi.

Her köyde her ürün için ayrı ayrı kooperatif veya birlik yerine mevcut kooperatif şemsiyesi altında farklı ürünlerin pazarlamasının yapılabileceğinin altını çizen Başkan Kocaoğlu, şunları söyledi:

“Örneğin Kiraz’da  çok başarılı İğdeli Peynir Kooperatifi var.  Bunun bir deneyimi,  birikimi var. Oradaki fasulye üreticisi de diğerleri de bunun şemsiyesi altında birimler halinde örgütlenebilir. O birim mevsiminde fasulyenin,  kestanenin,  cevizin,  incirin, mısırın pazarlamasını yapabilir. Küçük Menderes’teki çalışmalarımızın ve başarımızın alt yapısı kooperatiflerdir.  Kiraz’da İğdeli,  Bayındır’da çiçekçilik,  Bademli’de fidancılık, Tire’de süt,  Urla Bademler’de çiçekçilik kooperatifi  olmasaydı biz Küçük Menderes’teki çalışmalarımızı sürdüremezdik. Yarın bu kooperatifler birleşir ve  kendi ürünlerini satacak belirli mağazalar kurabilir. Birliklerle, belediye başkanlarıyla, meslek odaları ile bir araya gelip bunun modelini oluşturmamız gerekir. Emin olun bu örnek çalışmalar önce yakın coğrafyada sonra ülkemizin kırsal kalkınmasına model olacaktır. Zaten bugün yaptığımız uygulamalar Türkiye’ye örnek oldu.  Tire Süt Birleşmiş Milletler’den  kırsal kalkınma ödülü aldı. Biz İzmir Büyükşehir Belediyesi olarak her zaman desteğe hazırız.  İnanıyorsak,  örgütlenirsek başaracağımıza inanıyorum.  Aklı ve bilimi rehber alarak hep birlikte üniversitelerimizden  destek alarak biz bu işi başarabiliriz ve hedefimiz olan kırsal kalkınmayı gerçekleştirebiliriz”.

500 katılımcı ile yol haritası hazırlandı

İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Koray Velibeyoğlu, “Gediz -Bakırçay Havzası Sürdürülebilir Kalkınma Stratejisi” ile lgili çalışma sürecini ve yapılması planlanan çalışmaları aktardı.  “Gediz -Bakırçay Havzası Sürdürülebilir Kalkınma Stratejisi”nin İzmir Büyükşehir Belediyesi, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü ve Ege Üniversitesi  işbirliği ile  katılımcı bir süreçle hazırlandığını belirten Velibeyoğlu, “Her ilçe için o ilçede yaşayanlarla buluştuk. Onlarla birlikte yerel varlıklarını tespit ederek  neler yapacağımız hakkında fikir sahibi olduk. Ufuk tarama Çalıştayı ile de 7 ilçenin temsilcileri ile bir araya gelerek, ortak sorunları, ortak değerleri tespit ederek  yol haritası oluşturduk. Uzmanlarla yapılan çalışmalarda da ilçelerde elde ettiğimiz yerel bilgileri projeye dönüştürme konusunda bilgi edindik. Meslek odaları,  sektör temsilcileri ve derneklerle toplantı yaptık. 500’ün üzerinde katılımcı ile bu çalışmayı ortaya çıkardık. Küçük Menderes Havzası ile ilgili de çalışmalar yapacağız. İzmir’in yerelde kalkınma hamlesi için önemli bir bilgi birikimine sahip olacağız. ” diye konuştu.

 10 tema var

“Gediz -Bakırçay Havzası Sürdürülebilir Kalkınma Stratejisi” kapsamında 6 stratejik ana tema, 12 stratejik gelişme ekseni ve 39 alt eksen altında toplam 215 varlık odaklı kalkınma fikri oluşturuldu. Gıda ormancılığı, hayvancılık, paylaşan tarım havzası, destekleyici tarım havzası, tematik kamp-park alanları, sanat ve tasarım, endüstri mirası turizmi, jeoturizm, mesleki eğiti ve ekolojik bölgeler öncelikli 10 tema olarak belirlendi.

Neler yapılacak?

Kınık’ta büyükbaş hayvancılık ve bağlı sanayinin geliştirilmesi için çalışmalar yapılacak. Yöre insanı madenlere bağımlı olmaktan kurtarılacak.

Bakırçay Havzasında gıda ormancılığını geliştirilecek, fıstık çamı desteklenecek.

Gediz Nehri etrafında bitkisel ürünler canlandırılacak, bal ve ürünleri üretimi (meyan balı, hayıt balı) teşvik edilecek. Yerel ürün çeşitleri teşvik edilecek (gelin armutu) ve  markalaştırılması desteklenecek

Menemen Çömlek Köyü Seramik Projesi gibi “Yöresel Ürün Atölyeleri” kurulacak.

Dikili Atatürk Botanik Bahçesi yenilenecek.

Bergama Kozak Yaylası Kırsal Turizmi geliştirilecek.

Urla Bademler Agro-Eko-Turizm örneğinde olduğu gibi  çok işlevli aile tarımı model işletmeleri kurulması için tarımsal kalkınma kooperatifleri ile işbirliğine gidilecek.

Kooperatiflere ait satış yerleri oluşturulacak.

Tarımsal eğitim ve pazarlamada genç ve kadın çiftçilere öncelik verilecek.

Yenilenebilir enerji destekli soğuk hava depoları  (Bergama, Dikili)  kurulacak.

Yeni tarımsal kurutma tesisleri yapılacak.

Kentsel dokular restore edilerek havza yerleşimlerinde çekim merkezleri yaratılacak.  Öncelikle Bergama (Kale Mahallesi), Yeni Foça, Kınık (Yukarı Mahalle) ve diğer tüm kentsel / kırsal yerleşimler).

Özellikli doğal ve kültürel alanlar için kentsel ve kırsal tasarım rehberleri hazırlanacak.

Bölgedeki doğal varlıkların bütünlüklü olarak korunup deneyimlendiği tematik parklar oluşturulacak (Foça-Dikili-Bergama, Kula Jeopark Projesi).

Gediz Deltası için “Ekolojik Tasarım Stratejisi” hazırlanıyor. Doğal Yaşam Parkı ve çevresinin gelişimi için “AB Ufuk 2020” programına başvuru yapıldı. İzmir üniversitelerinin desteğiyle kentlileri de çekecek akıllı tarım bölgesi, iklim-duyarlı tarım, ısı adası etkisini giderecek ekolojik çözümler geliştirme, yeşil ekolojik ağlar geliştirme gibi bölümlerden oluşuyor. Proje desteklenirse İzmir Avrupa çapında çok değerli bir uygulama alanı kazanacak.

Avrupa Bisikletli Turizm Ağı  Eurovelo’ya Büyükşehir Belediyesi’nin yaptığı başvuru bekleniyor. Böylelikle Avrupa’dan Türkiye’ye bisiklet ağı ile bağlantı kurulması sağlanacak. Bu ağ ile birlikte Gediz-Bakırçay ve Yarımada havzalarında yer alan Dikili, Bergama, Sasalı, Seferihisar, Menderes ve Selçuk gelişecek.

Yeryüzü pazarı, yerel ürün festivalleri etkinlik organizasyonlarının sürekliliği sağlanacak.