Geçici makyaj değil, kalıcı güzellik

İzmir Büyükşehir Belediyesi, harabe durumdaki 158 yıllık Paterson Köşkü’nde restorasyon çalışmalarını hız kesmeden sürdürüyor. Bornova’daki bu önemli yapı, restorasyonun ardından “kültür amaçlı kullanılmak üzere” Büyükşehir Belediyesi tarafından Kültür ve Turizm Bakanlığı’na devredilecek.

Kentin önemli sivil mimari örneklerinden biri olan Bornova’daki tarihi Paterson Köşkü, İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından restore ettiriliyor.

Restorasyon kapsamında, sıva raspası yapılarak özgün duvarların tespitine ve yapıya sonradan ilave edilen eklentilerin sökümüne devam ediliyor. Köşkün içinde serbest durumdaki yapı malzemeleri sanat tarihi  uzmanları tarafından değerlendirilerek özgün malzeme olduğu tespit edilenler sınıflandırılarak tekrar kullanılması amacı ile koruma altına alınıyor.

Yapıda çatı onarımı yapmak için koruma çatısı kurulurken, yapı temelinin tespiti için gerçekleştirilen araştırma kazılarındaki veriler doğrultusunda da revize proje hazırlanıyor. Köşkün içinde korunmuş durumda olan şarap mahzeni, yapının geçmişi ve kullanılan malzemelerin niteliği açısından büyük önem taşıyor.

Yıllardır atıl durumda bulunan 158 yıllık tarihi yapı,  730 günde tamamlanması öngörülen restore çalışmalarının ardından, yine Büyükşehir Belediyesi tarafından kültür amaçlı kullanılmak üzere Kültür ve Turizm Bakanlığı’na devredilecek.

İnşaat malzemeleri İngiltere’den getirilmişti

Bornova’da, İskoçyalı tüccar John Paterson tarafından 1859 yılında inşa edilen köşk, döneminin özgün mimari örneklerinden.. İzmir’in 19. yüzyıl yaşam kesitini sergileyen, özgünlüğünü kısmen koruyan anıtsal niteliklere sahip köşk, yapıldığı dönemde, yüksek duvarlarla çevrili, içinde seraların, ahır ve ağılın bulunduğu zengin floraya sahip 133 dönüm büyüklüğünde bir bahçe içerisinde yer alıyordu. Farklı kullanımlara hizmet veren 38 odalı köşk, 2 bin metrekare kapalı kullanım alanına sahip. Yapı, Doğu- Batı yönünde üç kütlenin asimetrik bir düzen içerisinde bir araya gelmesinden oluşuyor.

Paterson Köşkü yapılırken inşaat malzemelerinin büyük bölümü, döşeme ve duvar kaplama malzemeleri ile dekoratif amaçlı birçok yapısal eleman ve mobilyalarının tamamı İngiltere’den getirilmişti. 1960 yılına kadar Paterson Ailesi tarafından kullanılan yapı, daha sonra NATO Ofisi ve lojman binası, ardından da bir halı fabrikasının deposu olarak hizmet verdi. 1986 tarihinde geçirdiği bir yangın sonucu büyük tahribata uğradı. 1992 tarihinde başlatılan ve yarım kalan restorasyon uygulaması ile uzun bir süre atıl durumda kaldı.

Köşkün ilk sahibi John Paterson Leith, İskoçyalı bir mısır taciriydi. İzmir’de tanınan Paterson, başta madencilik olmak üzere birçok girişimde bulundu. John Paterson’un Türkiye’de kromu bulan kişi olduğu biliniyor.