EYT’liler ilk emekli aylığını ne zaman alacak?

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, kamuoyunda emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) olarak bilinen 2 milyon 250 bin kişinin emekli olmasını sağlayacak düzenlemeyi hayata geçireceklerini, emeklilik hakkının kullanılmasında yaş sınırı uygulanmayacağını açıkladı.

Erdoğan sistemin bütçeye maliyeti hakkında herhangi bir bilgi vermedi. Halihazırda emeklilik maaşı alan 13,9 milyon kişi bulunuyor.

Erdoğan’ın başında bulunduğu hükümetler bu yıla kadar emeklilik hakkının kullanılmasında yaş sınırını kaldıracak düzenlemeye karşı çıkarken, en geç haziran ayında gerçekleşmesi beklenen seçimler öncesinde hem kamu maliyesini hem de seçmen davranışlarını etkilemesi beklenen EYT düzenlemesi gibi düzenlemeler yakından izleniyordu.

Erdoğan dün akşam yaptığı açıklamada, “Bugün sizlerle paylaşacağımız düzenlemeyle yaklaşık 2 milyon 250 bin vatandaşımız daha emekli olma hakkına kavuşuyor. Emeklilik hakkının kullanılması hususunda herhangi bir yaş sınırı uygulanmayacaktır” dedi.

“Prensip olarak 20 veya 25 yıl çalışmış bir kişinin çalıştığı süreden çok daha uzun bir dönem emekli maaşı alabileceği sistemin sürdürülebilir olmadığına inanıyoruz… Geçmiş yıllarda bunun acısı çok yaşanmıştır” diyen Erdoğan, hükümetin yürüttüğü inceleme sonucunda bu kararı aldıklarını belirtti.

Türkiye’nin 1999 yılında ekonomik krizden çıkmak için sosyal güvenlik sisteminde yaptığı değişiklik sonucu, emekli olabilmek için gerekli şartlara yaş sınırı da eklendi.

Kişi, meslek ve tabi olunan kanunlara göre emeklilik yaşı değişiyor olsa da, SGK düzenlemelerine göre ağırlıklı olarak kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaşından önce emekli olunamıyor. Halbuki yasa değişikliği öncesi 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olanların emekli olabilmesi için yaş şartı bulunmuyordu.

Öte yandan düzenlemenin Hazine’ye ve şirketlere etkileri de piyasalarda yakından takip ediliyor. Hazine daha önce açıkladığı üzere yeni emekli olacaklara ödenecek tazminatlar için Kredi Garanti Fonu (KGF) ile şirketlere kredi sağlayacağını açıklamıştı.

Reuters’ın hesaplamalarına başvurduğu iki ekonomist yaklaşık 14 milyon emekliye EYT’lilerin tamamını eklenmesi halinde tek seferlik tazminatların 300 milyar TL, kamuya yıllık maaş ödemelerini ise yaklaşık 150 milyar TL hesapladılar.

Bankacılar bu kitlenin tamamının anında emekli olmasını beklemediklerine de dikkat çektiler. Normalde ayda 50 bin kişinin emekli olduğunu ancak önümüzdeki yılın ilk ayları itibarıyla bu sayıya EYT’lilerin de etkileneceğini belirterek bunun da piyasaya yüklü miktarda TL girişi anlamına geleceğine dikkat çektiler.

Bürümcekçi Araştırma ve Danışmanlık Kurucu Ortağı Haluk Bürümcekçi, “Her ay yaklaşık 40,000-50,000 kişinin emekli olduğu düşünüldüğünde, EYT düzenlemesi ile beraber ek 1.8 milyon kişinin emekli olacağı belirtilebilir. Bu durumda maaş yükünün yaklaşık 150-180 milyar TL, beraberinde hem kamu hem de özel sektöre getireceği kıdem tazminatı yükünün de 300 milyar TL’yi aşabileceği söylenebilir. Bu ise aynı zamanda, gelecek yılın ilk aylarından itibaren piyasalara yüklü para girişi olacağı anlamına geliyor” dedi.

Piyasalar EYT’nin istihdam piyasasına etkilerini de takip edecek.