5 Ülkenin sinemacıları Börklüce İçin Buluştu

Yunanistan, Filistin, İran, Makedonya ve Türkiye’den sinemacıların katıldığı “Börklüce Uluslararası Sinema Atölyesi”nde, her kültürün farklı yorumuyla 5 farklı halk kahramanı kurgulandı.

İzmir Büyükşehir Belediyesi, günümüzden 600 yıl önce Karaburun’dan Ege coğrafyasına yayılan özgürlük, eşitlik, barış ve adalet gibi evrensel değerlerin en önemli savunucusu Börklüce Mustafa’yı farklı etkinliklerle anmaya devam ediyor. Börklüce adına düzenlenen uluslararası sempozyumun ardından, bu kez düzenlenen sinema atölyesiyle, Börklüce Mustafa farklı kültürel bakış açılarıyla beyaz perdeye yansıtılıyor.

Çekimler İzmir’de gerçekleşti

Proje koordinatörlüğünü yönetmen Tahsin İşbilen’in gerçekleştirdiği “Börklüce Uluslararası Sinema Atölyesi”ne, Türkiye’nin yanı sıra Yunanistan, Filistin, İran ve Makedonya katıldı.

5 farklı ülke ve 5 farklı kültürden sinemacıların Börklüce’den esinlendikleri kısa filmleri ortaya koydukları Börklüce Sinema Atölyesi, yabancı ekiplerle internet üzerinden, Türk ekiple ise yüz yüze yapılan ön çalışmalarla başladı. Börklüce ve Türkiye hakkında detaylı bilgilendirilen ekipler, ardından senaryo geliştirme çalışmalarına başladı ve İzmir’e gelmeden önce senaryolar tamamlandı. Senaryolar ve çekimler üzerine tartışmaların yapıldığı, hem içerik hem de tekniklerin üzerinde durulduğu oturumlardan sonra çekimler İzmir’in farklı noktalarında gerçekleştirildi.

Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi’nden Yrd. Doç. Zuhal Çetin Özkan’ın “proje danışmanı” olarak senaryoların geliştirilmesi üzerinde çalışmalar yaptığı Börklüce Sinema Atölyesi’nde üretilen filmlerin hem çeşitli ülkelerdeki festivallerde hem de Büyükşehir Belediyesi’nin kültür ve sanat kurumlarında gösterileceği bildirildi.

Farklı kültürler, farklı Börklüceler

Yönetmen Tahsin İşbilen, Börklüce’nin evrensel bir halk önderi olduğunu söyleyerek şöyle konuştu:

“Katılımcılara önce Börklüce’yi anlattık. Sonra ‘kendi anladığınız Börklüce’nin filmini yapın’ dedik. Onlar da kendi kültürel kodlarıyla, kendi birikimleriyle, her biri farklı birer Börklüce kurguladı. Örneğin Yunanlılar Börklüce’yi kadın, İranlılar öğretmen yaptı. Makedon ekip kendi ulusal kahramanlarıyla özdeşleştirdi. Türk ekibi Gezi’yle, kırmızılı kadınla bağlantı kurdu. Proje şunu hedeflemişti: Bir olgunun anlatımında kültürel birikimin sinema diline yansıması nasıl olacak? Ortaya ilginç filmler çıktı.”

Eşitlik mücedelesi veren cesur bir adam

Yunan ekibinden Sofia Kalvourtzi ve Makedonya ekibinden Ogesa Arifi de ilk kez geldikleri İzmir’de olmaktan duydukları mutluluğu dile getirerek, yaptıkları araştırma sonucunda kendi bakış açılarını Börklüce Mustafa olarak senaryolaştırdıklarını söyledi. Yaptığı araştırmaya göre Börklüce’nin, yaşadığı dönemin çok ilerisinde özgürlükçü düşünceleri olduğunu söyleyen Kalvourtzi, “O her kesimden ve her dinden insanların eşit olmasını istemiş” dedi. Ogesa Arifi ise Börklüce Mustafa’nın çok cesur olduğunu söyleyerek, “Eşit haklar için, eşitlik için mücadele eden çok cesur biriymiş. Sınırları kaldırmak ve eşit olmak için gelecek kuşaklara, her birimize çok güzel bir örnek olduğunu düşünüyorum” dedi.

İşte senaryolar

Börklüce Uluslararası Sinema Atölyesi’ne katılan ülkeler ve senaryoları ise şöyle:

Yunanistan Ekibi: Sofia Kalvourtzi, Iro Aidoni

Ekip Börklüce’yi,  özgürleşme serüveninde bir kadın olarak anlatıyor.

Filistin Ekibi:  Mohammed Y.M Abutaqiya

Ekibin ilginç senaryosunda, Filistin mücadelesinde öne çıkmış olan bir halk kahramanıyla Börklüce anlatılıyor.

İran Ekibi: Saeed Nejati, Alireza Ravadeh

1960’larda geçen öykü, bir öğretmenin Börklüce üzerinden genç öğrencilere özgürlüğü öğretmesini konu alıyor.

Makedonya Ekibi: Ogesa Arıfi, Kamer Şimşek

Eski Yugoslavya’nın dağılış sürecinde öne çıkmış bir aydın Ukshin Hoti ile bağlantı kurarak Börklüce’yi anlatıyorlar.

Türkiye Ekibi: Hatice Aşkın, Kardelen Gökçedağ

Ekibin senaryosu yakın tarihimize, Gezi’ye göndermeyle Börklüce yeniden yorumlanıyor.

Börklüce Mustafa kimdir?

Börklüce Mustafa, 14.yüzyılın ikinci yarısı ile 15.yüzyıl başında yaşayan Türkmen Alevi halk önderidir. Özgürlük, adalet, eşitlik ve barış vurgusuyla 1415-1416 yıllarında Karaburun Yarımadası’nda etrafına topladığı Türkmen köylüler, Rum denizciler ve Yahudi tüccarlar ile toplanan fahiş vergilere ve yapılan haksızlıklara isyan etti. Nazım Hikmet, Şeyh Bedreddin Destanı’nda “yarin yanağından gayri paylaşmak her şeyi’ dizeleri ile Börklüce Mustafa’nın yaydığı öğretiyi anlattı.