Patates ve soğan ‘örümcek ağı’na takıldı

Geçen yıl Haziran ayından bu yana soğanın kilosu 10 lirayı, patatesin ise 8 lirayı geçmesine rağmen, çiftçi bu iki üründe üretimi artırmadı. İktisatta bilinen adıyla örümcek ağı teoremi’ devreye girmedi. Bu teoreme göre üretimin artması gerekiyordu.

Dünya gazetesinden Ali Ekber Yıldırımîn haberine göre, yüksek girdi fiyatları, üretimin önündeki engeller, ithalat politikası, soğan ve patateste örümcek ağı teoremini çökertti.

ÖRÜMCEK AĞI TEOREMİ NEDİR?

Bir üründe üretim miktarının, geçen yıl piyasada oluşan fiyata bağlı olarak oluşmasıdır. Soğan ile açıklarsak; bir yıl soğan üretimi çok olduğunda yani arz yüksek olduğunda piyasada fiyat düşer. Çiftçiler zarar ettiği için ertesi yıl soğan ekimi azalır. Üretim azaldığı için piyasaya soğan arzı azalır ve fiyat yükselir. Yüksek fiyatı gören çiftçi ertesi yıl soğan ekimini artırir. Üretim arttığı için yine fiyat düşer ve çiftçi zarar eder. Buna iktisatçılar örümcek ağı teoremi diyor.

Ancak süreç bu yıl işlemedi. Fiyatlar çok yüksek olmasına rağmen üreticinin soğan ve patates ekmemesi tarımsal üretimden kaçışı, yüksek girdi fiyatları ve ithalat politikası ile açıklanıyor.

Adana’da çiftçilere girdi temin eden ve sektörü yakından izleyen Murat Öztanrıöver, soğan üretimi, Adana’da başlayan hasadın fiyata etkilerini anlattı. Öztanrıöver, “Üretim daha önceki yıllara göre alan olarak daha az. Adana’da üretilen soğan kısa gün soğanı dediğimiz yazlık çeşit. Yani taze soğan, saklamaya, depolamaya gelmez. Yakında Hatay, Antakya bölgesi de devreye girecek. Yeni ürünün devreye girmesi ile fiyatlarda bir düşüş olacaktır. Fakat birilerinin iddia ettiği gibi 10 liradan 1 liraya düşmesi hayal” dedi.

FİYAT 5 LİRANIN ALTINA DÜŞMEZ

Adana’da başlayan yeni hasat ile birlikte piyasada soğan fiyatında bir düşüş yaşanıyor. Ancak beklendiği gibi soğan ve patatesin fiyatı bundan sonra 1-2 lira olması çok zor. Adana’da şu anda yeni hasat soğanın kilosu çiftçiden 3.5-4 liradan alınıyor. Tüketiciye ulaştığında 7-8 lira olur. Patateste ise kilosu 2.5-3 liradan alınıyor. Tüketici patatesi 5 liranın üzerinde alacak.