Türk Lirası değer kaybında Arjantin’le yarışıyor

Son aylarda ardı ardına yaşadığı kur şoklarıyla değer kaybında tarihi rekorlara imza atan Türk Lirası (TL) dünya liginde de küme düştü.

Yılbaşından bu yana dolar karşısında yüzde 37.39 oranında değer kaybeden TL, “gelişmekte olan ülkelerin para birimleri” sıralamasında “en değersiz ikinci para” oldu. Listenin en dibinde ise yüzde 38.42’lik değer kaybıyla Arjantin Pezosu yer aldı.

KAYIP YÜZDE 47.8’E BİLE ÇIKTI

Sıralamanın yapıldığı listeye göre, 29 Aralık 2017 tarihinde 1 dolar serbest piyasada 3.7787 TL’den işlem görüyordu. Dün itibarıyla değeri 6.0581 TL’ye ulaşan dolardaki yaklaşık 8 aylık artış oranı yüzde 38’e yaklaştı.

Daha 10 gün önce TL’deki değer kaybı bu oranın da oldukça üzerinde gerçekleşmişti.

Rahip Brunson’ın serbest bırakılmaması üzerine başlatılan ABD yaptırımlarıyla 13 Ağustos’ta 7.2393 TL’ye kadar yükselen doların TL karşısındaki 8 aylık değeri yüzde 47.8’e kadar yükselerek tarihi bir rekora imza atmıştı.

ARJANTİN IMF’YE GİTTİ

Para biriminin dolar karşısındaki yüksek değer kaybı Arjantin’i yeni bir ekonomik krizin eşiğine getirmişti. Pezodaki değer kaybının önüne geçmek için arka arkaya faiz artırımlarına giderek politika faizini yüzde 40’a çıkarmıştı.

Bu da doların yükselmesini önlemeye yetmeyince haziranda IMF ile stand-by anlaşması yaparak, 50 milyar dolarlık kredi almak zorunda kalmıştı.

Kriz sinyalleri veren Brezilya Reali’nin durumu da pek parlak değil; yüzde 18.17’lik değer kaybıyla TL’den sonra en değersiz para olarak listenin en alttan 3. sırasında kendisine yer bulmuş durumda.

Rus Rublesi de yüzde 16.21’lik değer kaybıyla onu izliyor. Listedeki en değerli para birimi ise yılbaşından bu yana yüzde 4.60 değer kazanan Meksika Pezosu. İkinci sırada ise yüzde 0.71 kazançla Kolombiya Pezosu yer alıyor.

BİG MAC ENDEKSİ’NE GÖRE EN DEĞERSİZİZ

Türk Lirası, Big Mac Satın Alma Paritesi’ne göre, 17 Ağustos itibarıyla dolar karşısındaki yüzde 66.43’lük değer kaybıyla dünyanın en değersiz para birimi durumunda.

Rus Rublesi, yüzde 63.18’lik değer kaybıyla TL’yi izlerken, Güney Afrika Randı ise yüzde 61.41’lik kayıpla üçüncü sırada yer alıyor. Dünyanın en değerli parası ise dolar karşısında yüzde 23.65 oranında değer kazanan İsviçre Frangı. Onu yüzde 10.73’le Norveç Kronu izliyor.

İsveç Kronası yüzde 2.04’le üçüncü sırada yer alırken, Kanada Doları ABD Doları karşısında sadece yüzde 5.19 değer kaybıyla onu takip ediyor. Big Mac Endeksi, The Economist Dergisi tarafından ilk kez Eylül 1986 tarihinde yayınlandı.

Adını McDonald’s restoranlarında satılan bir hamburger çeşidi olan Big Mac’ten alan endeks birçok ülkenin fiyat düzeyini ve para biriminin satın alma gücünü gösteriyor.

(Sözcü – Nuray Tarhan)