PALM YAĞI MECLİSE TAŞINDI: CHP’Lİ BAKAN’DAN 20 SORU!

Günlerdir ülke gündeminde tartışılan ‘Palm Yağı’ konusunu TBMM’ye taşıyan CHP İzmir Milletvekili Murat Bakan, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik’in yanıtlaması istemiyle yazılı soru önergesi verdi. 

Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi-Ajansı (EFSA) raporundaki ifadeleri aktaran Bakan, “EFSA raporuna göre; 200 derecenin üzerindeki sıcaklıklarda rafine edilen bitkisel yağlar “3-Monochloropropanediol (3-MCPD)”, “2-Monochloropropanediol (2-MCPD)” yağ asiti esterleri ile “Glycidyl (Glisidil) yağ asiti esterlerinin” oluşumuna neden oluyor. Raporda; besinler yoluyla vücuda alınan Glisidil yağ asiti esterlerinin ise, sindirim sürecinde Glycidol’a (Glisidol) adlı kimyasal maddeye dönüştüğü belirtilmiş” ifadelerini kullandı. 

Verdiği önergede akademisyen Bülent Şık’ın konuyla ilgili yaptığı çalışmalara atıflar yapan Bakan, “Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, gıdalardaki bu tip zehirli kimyasal madde kalıntılarını belirlemek için her yıl belirli sayıda gıda ürününü laboratuvar testlerine tabi tutarak halk sağlığı açısından bir sorun olup olmadığını belirlemek ve gereken önlemleri almak konusunda çalışmalar yapmakla sorumludur” dedi ve Bakan Çelik’e 20 soru sordu.  

PALM YAĞI İLE İLGİLİ 20 SORU! 

Bakan şu soruları sordu: 

1) Ülkemizde son on yıl içinde üretilen bitkisel yağlarda ve özellikle palm yağında “3-Monochloropropanediol (3-MCPD)”, “2-Monochloropropanediol (2-MCPD)”  yağ asiti esterleri ile “Glycidyl (Glisidil) yağ asiti esterlerinin” kalıntısını belirlemeye yönelik olarak çalışmalar yapılmış mıdır?  

2) “3-Monochloropropanediol (3-MCPD)”, “2-Monochloropropanediol (2-MCPD)”  yağ asiti esterleri ile “Glycidyl (Glisidil) yağ asiti esterlerinin” kalıntısını belirlemeye yönelik olarak analizler yapılmışsa her yıl kaç adet ürün analiz edilmiş ve yüzde kaçının mevzuata aykırı olduğu tespit edilmiştir?  

3) Son on yıl içinde margarinler, bisküvi, şekerleme ürünleri, çikolata, pastacılık ürünleri vs. gibi bitkisel yağların katıldığı çeşitli gıda ürünlerinde “3-Monochloropropanediol (3-MCPD)”, “2-Monochloropropanediol (2-MCPD)” yağ asiti esterleri ile “Glycidyl (Glisidil) yağ asiti esterlerinin” kalıntısını belirlemeye yönelik olarak çalışmalar yapılmış mıdır? Eğer yapılmışsa yıllık bazda yapılan analiz sayısı nedir? Hangi sonuçlar elde edilmiştir? 

4) Avrupa Birliği ülkelerinde özellikle 2010 yılında bu yana gerek bitkisel yağlarda ve gerekse çeşitli gıda ürünlerinde “3-Monochloropropanediol (3-MCPD)”, “2-Monochloropropanediol (2-MCPD)”  yağ asiti esterleri ile “Glycidyl (Glisidil) yağ asiti esterlerinin” kalıntı analizleri yapılmaktadır. Bu analizler ülkemizde hangi tarihten bu yana yapılmaktadır?  

5) Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ithal edilen bitkisel yağlarda ya da içeriğinde bitkisel yağ bulunan gıda ürünlerinde “3-Monochloropropanediol (3-MCPD)”, “2-Monochloropropanediol (2-MCPD)” yağ asiti esterleri ile “Glycidyl (Glisidil) yağ asiti esterlerinin” kalıntısını belirlemeye yönelik olarak çalışmalar yapmakta mıdır? Kontrole tabi tutulan ürünlerin genel içindeki oransal payı nedir? 

6) Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından bitkisel yağlarda ya da içeriğinde bitkisel yağ bulunan gıda ürünlerinde kalıntı analizi yapmak için yetkilendirilen özel gıda laboratuvarları var mıdır? Varsa sayısı kaçtır? EFSA raporuna konu olan toksik yağ asiti esterlerinin analizi konusunda yetki verilen özel laboratuvar sayısı kaçtır?  

7) İthal edilen bitkisel yağlarda ya da içeriğinde bitkisel yağ bulunan gıda ürünlerinde analiz yapmak için yetki verilen özel laboratuvarlar “3-Monochloropropanediol (3-MCPD)”, “2-Monochloropropanediol (2-MCPD)”  yağ asiti esterleri ile “Glycidyl (Glisidil) yağ asiti esterlerinin” kalıntısını belirlemeye yönelik olarak yıllık bazda kaç adet ithal ürün partisinde bu analizleri gerçekleştirmiştir. Kontrole tabi tutulan ürünlerin genel içindeki oransal payı nedir? 

8) “3-Monochloropropanediol (3-MCPD)”, “2-Monochloropropanediol (2-MCPD)”  yağ asiti esterleri ile “Glycidyl (Glisidil) yağ asiti esterlerinin” kalıntı analizleri konusunda faaliyet gösteren kamu ve özel laboratuvarlar yurtiçi ve yurtdışında bu konuda düzenlenen yeterlik testlerine katılmakta mıdır?  

9) Bu toksik kimyasal maddelerin tespitine yönelik yeterlik testine katılan laboratuvar sayısı kaçtır? Kaç laboratuvar bu testlerden geçer not almıştır? Avrupa Birliği ülkelerinde 2010 yılından bu yana düzenlenen bu konudaki yeterlilik testlerine katılım sağlanmamışsa, katılmama gerekçesi nedir? 

10) Ülkemize ithal edilen palm yağı gıda sektörü tarafından hangi amaçlarla kullanılmaktadır? Bu yağın kızartmalık yağ olarak kullanıldığı özellikle fast food yiyecek hazırlama sektöründeki restoranlarda ve diğer restoranlarda bazen uzun süreler boyunca kullanılan yağlarda  “3-Monochloropropanediol (3-MCPD)”, “2-Monochloropropanediol (2-MCPD)”  yağ asiti esterleri ile “Glycidyl (Glisidil) yağ asiti esterlerinin” oluşup oluşmadığına dair bir denetim-kontrol çalışması yapılmakta mıdır? 

11) Ülkemizde üretilen bitkisel yağlarda ve ithal edilen bitkisel yağlarda yapılan analizler hangileridir? 

12) Bitkisel yağlarda hangi toksik kimyasal maddelerin kalıntı analizleri yapılmaktadır?  

13) Bitkisel yağlarda ağır metal kalıntıları ve bu yağların konulduğu plastik ambalajlı ürünlerde fitalat kalıntıları analizleri yapılmakta mıdır?  

14) Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı bünyesinde faaliyet gösteren laboratuvarların neredeyse tamamı “3-Monochloropropanediol (3-MCPD)”, “2-Monochloropropanediol (2-MCPD)”  yağ asiti esterleri ile “Glycidyl (Glisidil) yağ asiti esterlerinin” analizinde kullanılan Gaz kromatografisi ve sıvı kromatografisi esaslı analitik cihazlara ve analizleri yapacak yeteri sayıda personele sahiptir. Bu analizler yapılmıyorsa gerekçeleri nelerdir? 

15) EFSA raporuna göre, “3-Monochloropropanediol (3-MCPD)”, “2-Monochloropropanediol (2-MCPD)”  yağ asiti esterleri ile “Glycidyl (Glisidil) yağ asiti esterleri” diğer bitkisel yağlara göre palm yağında daha çok oluşmaktadır. Ülkemizde palm yağına yönelik gümrük vergilerinin diğer bitkisel yağlara kıyasla daha düşük tutulması bu açıdan bir risk oluşturmakta mıdır? Palm yağına yönelik gümrük vergilerinin diğer bitkisel yağlara kıyasla daha düşük tutulmasının nedeni nedir? 

16) Son yirmi yıl içinde ülkemize ithal edilen palm yağı miktarı ve ithal edilen bitkisel yağlar içinde palm yağının oranı nedir? 

17) Palm yağı ülkemize hangi firmalar tarafından ithal edilmektedir? 

18) Ülkemize giren palm yağı gıda, kozmetik, yem gibi sektörler tarafından ne oranda kullanılmaktadır? 

19) Ülkemize giren palm yağının ne kadarlık kısmı margarin üretiminde kullanılmaktadır? 

20) İçeriğinde palm yağı bulunan margarinlerin ne kadarlık kısmı tüketicilerin kullandığı sana vb. gibi ticari markalarda kullanılmakta ve ne kadarlık kısmı hazır yiyecek, restoran vb. gibi sektörler tarafından mutfak margarini olarak kullanılmaktadır?