EGE’Lİ AKADEMİSYENİN MAKALESİNE ULUSLARARASI İLGİ!

Dünyaca bilinen Taylor&Francis yayınevi tarafından yayımlanan “Drug Metabolism Reviews” dergisinin Ağustos 2022 sayısında, İngiltere ve ABD üniversite ve ilaç firmalarının Ar-Ge bölümlerinden toplam 14 bilim insanı, 2021 yılında tüm dünyada yayınlanmış biyoaktivasyon ve reaktivite çalışmalarının incelendiği bir değerlendirme makalesi yayınladı. Değerlendirmeye alınan 14 uluslararası çalışmadan birisi de Ege Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmasötik Toksikoloji Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Hilmi Orhan ve ekibinin 2021 tarihli klozapin’in kalp toksisitesinin nasıl ortaya çıktığına dair bir mekanizma öneren makalesi oldu. Egeli bilim insanlarının çalışması, klozapin tarafından indüklenen kardiyotoksisite altında yatan mekanizmayı aydınlatma konusunda yapılan ilk önemli çalışma olarak değerlendirildi.

Gerçekleştirilen araştırma ile ilgili bilgi veren Prof. Dr. Hilmi Orhan, “Özellikle diğer ilaçlarla yanıt alınamayan şizofrenide kullanılan etkili bir ilaç olan klozapin, intihara yatkınlığı da önemli derecede azaltmasına karşın, hastaların yüzde birinde kan tablosunu ciddi biçimde bozmaktadır. Bu durumda ilaç mecburen kesilmekte ve tedavi yarım kalmaktadır, aksi halde ilaçtan dolayı ölüm riski vardır. Kan hücrelerinin yapımı üzerindeki bu ciddi toksik etkinin (agranülositoz) kemik iliğinde miyeloperoksidaz enzimi tarafından ilacın reaktif metabolitine dönüştürülmesinden kaynaklandığı daha önceki çalışmalarda ortaya konmuştur. Klozapin agranülositoz yanında ayrıca hastaların yüzde 1 ila 3’ünde kalp toksisitesine de neden olmakta (kardiyomiyopati ve miyokardit) ve bu hastaların yarısı ne yazık ki hayatını kaybetmektedir. Ancak bu toksik etkinin neden ve nasıl geliştiği günümüze kadar anlaşılamamıştır” dedi.

“Hücrelerin oksijen kullanımı baskılanıyor”

Söz konusu toksik etkiyi açıklamaya yönelik çalışmalar gerçekleştirdiklerini belirten Prof. Dr. Orhan, “Araştırmamız sonucu hazırladığımız makalemizde söz konusu kalp toksisitesinin mekanizmasını açıklamak üzere ilacın sistemik olarak kalp dokusuna önemli oranda dağıldığını, kalp hücrelerinin mitokondrilerinde reaktif metabolitine dönüştüğünü ve lokal oluşan bu metabolitin hiç durmaksızın çalışması ve oksijen kullanarak enerji üretmesi gereken kalp kası hücrelerinin oksijen kullanımını baskıladığını gösterdik. Bu olaylar silsilesinin ise klozapine bağlı kalp toksisitesine yol açtığını belirttik” diye konuştu.

Önde gelen firmalarca değerlendirilen 14 makale içinde yer aldı

Prof. Dr. Hilmi Orhan ve grubunun yayınladıkları makale; NC Eshelman School of Pharmacy, Bill & Melinda Gates Medical Research Institute, Genentech, Lipscomb University College of Pharmacy and Health Sciences, Bristol Myers Squibb, Pfizer Worldwide Research, UCB Biopharma UK, Boehringer Ingelheim Pharmaceuticals, University of Arkansas for Medical Sciences, Johns Hopkins University School of Medicine ve Biogen gibi dünyanın ilaç araştırmalarında önde gelen üniversite ve ilaç firmaları tarafından yapılan değerlendirmede atıfta bulunulan 14 uluslararası makale içinde yer aldı.